SỞ Y TẾ KHÁNH HÒA
BỆNH VIỆN ĐA KHOA KHU VỰC NINH HÒA
------------
NHỮNG ĐIỀU CẦN BIẾT VỀ BỆNH TIÊU CHẢY
(Ban hành kèm theo QĐ số …. /QĐ-BVĐKKVNH ngày …. tháng …. năm 2017)
I. ĐẠI CƯƠNG
- Tiêu chảy cấp là tình trạng trẻ đi tiêu phân lỏng trên 3 lần/ngày, < 14 ngày; khi tiêu chảy kéo dài trên 2 tuần thì thường trẻ kèm theo các bệnh lý khác và cần được thăm khám, điều trị đúng chuyên khoa.
- Tiêu chảy hay xảy ra vào mùa hè, khi thời tiết nóng, thức ăn dễ bị hư hỏng và nhiễm khuẩn.
- Bệnh lây truyền qua đường tiêu hóa vì vậy giữ gìn vệ sinh tốt là cách hiệu quả nhất để phòng ngừa bệnh.
- Đối với trẻ < 6 tháng thì bố mẹ nên cho trẻ uống vaccin ngừa rotavirus vì đây là nguyên nhân phổ biến gây tiêu chảy cho trẻ ở lứa tuổi này.
- Tiêu chảy và biếng ăn, suy dinh dưỡng luôn song hành với nhau, vì vậy phòng ngừa tiêu chảy cũng là giúp trẻ phòng ngừa suy dinh dưỡng.
II. NHỮNG VIỆC CẦN LÀM KHI TRẺ BỊ TIÊU CHẢY
- Bù nước và muối: đây là điều tiên quyết và quan trọng nhất trong điều trị trẻ tiêu chảy, kể cả tại bệnh viện, vì vậy bố mẹ cần hiểu đúng tầm quan trọng và thực hiện bù nước và muối ngay khi trẻ bị tiêu chảy. Tốt nhất là dùng dung dịch oresol nồng độ thẩm thấu thấp (oresol mới) để bù nước và muối cho trẻ, bố mẹ có thể dễ dàng tìm mua tại bất kỳ quầy thuốc tây nào, pha theo tỷ lệ được hướng dẫn bởi nhà sản xuất, nếu tạm thời không mua được có thể thay thế bằng nước dừa, nước cháo loãng, hoặc tự pha 1 lít nước với 8 muỗng cà phê đường và 1 muỗng cà phê muối cho bé uống.
- Dinh dưỡng: đây là điều quan trọng thứ hai trong điều trị tiêu chảy, nếu thực hiện tốt có thể giúp trẻ không những nhanh chóng vượt qua đợt bệnh mà còn tránh được tình trạng sụt cân và biếng ăn sau đó.
+ Nếu trẻ còn bú mẹ hoàn toàn thì khuyến khích tiếp tục cho bú theo nhu cầu của trẻ kèm liệu pháp bù nước và muối, mẹ cũng cần hạn chế đồ ngọt trong giai đoạn này
+ Nếu trẻ đã được cho ăn dặm thì nên nấu thức ăn lỏng và mềm hơn bình thường, chia nhỏ bữa ăn, giảm số lượng thức ăn trong mỗi bữa ăn và tăng số lượng bữa ăn lên, trẻ vẫn có thể uống thêm sữa ngoài, nhưng cần lưu ý không sử dụng loại sữa có nồng độ thẩm thấu cao tránh gây tiêu chảy nặng thêm cho trẻ, duy trì đầy đủ các thành phần dinh dưỡng như: thịt, cá, trứng, rau quả, ngũ cốc, chuối...tránh áp dụng chế độ ăn kiêng khiến bé thiếu hụt dinh dưỡng.
- Giữ gìn vệ sinh
+ Bố mẹ hoặc người chăm sóc bé nên rửa tay sạch bằng xà phòng diệt khuẩn trước và sau khi thay quần áo cho trẻ hoặc cho trẻ ăn/bú, trước và sau khi chế biến thức ăn.
+ Phân của trẻ phải được xử lý gọn gàng tránh dây dính ra xung quanh, quần áo, tã dính phân của trẻ nên được giặt riêng, giặt bằng xà phòng và phơi ở nơi có nắng.
+ Bảo quản thức ăn tránh ruồi nhặng.
III. NHỮNG VIỆC KHÔNG NÊN LÀM KHI TRẺ BỊ TIÊU CHẢY
- Không được tự mua thuốc cầm ỉa cho trẻ uống: vì thuốc không giảm được tiêu chảy mà còn làm bệnh nặng thêm.
- Không được cho trẻ uống nước cháo gạo rang, ăn cháo trắng không có thịt cá vì sẽ khiến trẻ thiếu dinh dưỡng, lâu lành bệnh và dễ gây ra suy dinh dưỡng sau đó.
- Không được cho trẻ uống nước ngọt có ga, nước trái cây công nghiệp, các loại nước có chứa đường công nghiệp vì sẽ làm trẻ tiêu chảy nặng thêm.
- Mẹ không nên ăn nhiều đồ ngọt, không nên ăn kiêng khem quá mức : như kiêng ăn cá vì sợ tanh,… như thế dễ gây thiếu chất sẽ làm giảm chất lượng sữa.
IV. ĐƯA TRẺ ĐẾN CƠ SỞ Y TẾ NẾU THẤY
- Nếu trẻ có các biểu hiện như sau: sốt cao, nôn ói nhiều lần tái diễn, tiêu phân lỏng tóe nước liên tục, phân có máu, trẻ trở nên rất khát nước hoặc li bì, bỏ ăn bỏ bú thì phải đưa trẻ đến cơ sở y tế gần nhất ngay để điều trị kịp thời.