SỞ Y TẾ KHÁNH HÒA

BỆNH VIỆN ĐA KHOA KHU VỰC NINH HÒA

TRUYỀN THÔNG GIÁO DỤC SỨC KHỎE

BỆNH LIỆT DÂY VII NGOẠI BIÊN

(Kèm theo quyết định số 327 /QĐ-BVNH  ngày 15 tháng 7 năm 2022)

I. ĐỊNH NGHĨA

 Liệt mặt ngoại biên là hội chứng tổn thương dây thần kinh số VII gây nên tình trạng giảm hoặc mất vận động các cơ ở mặt ( liệt toàn bộ nửa mặt)

II. NGUYÊN NHÂN

80% là liệt VII ngoại biên nguyên phát ( liệt mặt do lạnh hay liệt Bell): Do thay đổi không khí lạnh đột ngột, do viêm nhiễm

Liệt VII ngoại biên thứ phát : Zona hạch gối, chấn thương vỡ xương đá, viêm tai xương chũm, u não, sau làm răng…

III. TRIỆU CHỨNG

* Khi nghỉ ngơi:

- Bộ mặt đờ đẫn, mất sự cân đối, mất đường nét tự nhiên

- Giảm trương lực cơ mặt bên liệt: Mép bị sệ xuống, khe mắt bên liệt rộng hơn bên lành, lông mày hạ thấp xuống, mờ rãnh mũi má, nhân trung lệch sang bên lành

- Nước bọt chảy ra ở mép bên liệt, thức ăn đọng lại ở má bên liệt

* Khi bệnh nhân làm động tác theo ý muốn:

- Nếp nhăn trán bên liệt mờ hoặc không có

- Miệng méo và lệch sang bên lành khi nói, cười

- Dấu hiệu Charles- Bell: mắt bên liệt nhắm không kín ( do liệt cơ khép vòng mi)

* Các triệu chứng khác:

- Tê mặt ở bên liệt

- Mất vị giác 2/3 trước lưỡi

- Ù tai

IV. ĐIỀU TRỊ KHÔNG DÙNG THUỐC:

1.      Châm cứu

2.      Vật lý trị liệu

- Giai đoạn cấp tính ( 3 ngày đến 1 tuần):

+ Giảm tâm lý lo lắng giúp người bệnh an tâm hợp tác, tăng tuần hoàn, phòng biến dạng mặt, xoa bóp cử động nhẹ nhàng

+ Bảo vệ mắt, chống khô mắt và viêm giác mạc

+ Đảm bảo vệ sinh răng miệng

- Giai đoạn bán cấp và mạn tính ( sau 1 tuần):

+ Dùng nhiệt nóng, kích thích điện: điện xung, điện phân

+ Tập vận động các cơ mặt qua các bài tập từ chủ động trợ giúp đến đề kháng

+ Hướng dẫn bệnh nhân tự tập qua gương: nhắm mắt, huýt sáo, thổi lửa, ngậm chặt miệng, mỉm cười, nhăn trán, phát âm những từ có âm môi: B,P,U,I,A…

TÀI LIỆU THAM KHẢO

            - Quyết định số 3109/QĐ-BYT, ngày 19 tháng 8 năm 2014, “Hướng dẫn chẩn đoán, điều trị chuyên nghành Phục hồi chức năng”.